Zanderij-Noord is volgens raadslid Jasper Out (D66 – vergadering 28 maart 2024) gekozen als locatie om flexwoningen neer te zetten, omdat het de reservelocatie is. Maar is Zanderij-Noord eigenlijk wel een reservelocatie? Om een lang verhaal kort te maken: het antwoord is nee.
Bij de overweging om een locatie aan te wijzen voor flexwoningen (kennelijk in besloten kring), kregen verschillende locaties even veel waarde toegekend, maar de status reservelocatie gaf de doorslag. Dit stelde de heer Out in de raadsvergadering van 28 maart 2024.
In werkelijkheid bepaalde het college dat de flexwoningen op Zanderij-Noord moesten komen, omdat dat de plek is waar de het college al jaren z’n zinnen op heeft gezet. Daarover lijken zellfs afspraken te zijn gemaakt met TGH, de ontwikkelingsmaatschappij van Thunnissen bouw uit Heemstede.
Zanderij-Noord lijkt algemeen bekend te staan als ‘de reservelocatie’. Maar waar komt het idee eigenlijk vandaan dat Zanderij-Noord ‘de reservelocatie’ is? En is het juridisch gezien eigenlijk wel een reservelocatie?
Even terugblikken
In 2008 viel de coalitie in Hillegom uit elkaar, met als gevolg dat er een nieuwe coalitie moest komen. Het gevolg daar weer van was dat de reservelocatie voor de opdracht van 1.500 woningen in het kader van Gebiedsuitwerking Haarlemmermeer-Bollenstreek plotseling verhuisde van Zanderij-Zuid (de zanderij tussen Wilhelminalaan en Stationsweg) naar Zanderij-Noord (de zanderij tussen Stationsweg en Pastoorslaan).
De status reservelocatie was onlosmakelijk verbonden met deze opdracht voor maximaal 500 woningen en bovendien met allerlei voorwaarden. Zoals de voorwaarde : alleen als de opdracht van het Rijk niet binnenstedelijk kan worden opgelost. En de voorwaarden: een robuuste ontsluiting van het gebied en compensatie van eersteklas bollengrond.
Rond 2020 zijn de woningen allemaal voltooid – onder meer aan de Ringvaart, waar toen nog een betonfabriek stond. De reservelocatie was dus niet meer nodig. Met de afronding van de 1.500 woningen heeft de status ‘reservelocatie’ juridisch gezien geen betekenis meer.
Door de jaren heen ging de term reservelocatie een geheel eigen leven leiden. In structuurvisies werd de term achteloos overgenomen uit oudere structuurvisies. En nieuwe raadsleden wisten niet meer aan welk project de reservelocatie gerelateerd was. Iedereen sprak gewoon simpelweg over ‘de reservelocatie’. En ook de voorwaarden lijken uit het oog verloren.
Alle structuurvisies (gemeente Hillegom en ISG) verwijzen naar vorige structuurvisies, waardoor je uiteindelijk bij de eerste structuurvisie van Hillegom uitkomt. En daar staat behoorlijk duidelijk in voor welke opdracht de reservelocatie is aangewezen. Opvallend is dat in de structuurvisie van Zuid-Holland geen sprake is van een reservelocatie, omdat de provincie deze status nooit heeft erkend.
Je kunt Zanderij-Noord niet achteloos gebruiken als reservelocatie voor van alles en nog wat. Het punt waardoor de raad heeft bepaald waarom flexwoningen moeten komen op Zanderij-Noord is een idee dat dus nergens op gebaseerd is.
Maar nu wordt het nog bizarder. In de vergadering van 14 maart 2024 gaven alle partijen behalve CDA (1 zetel) in de discussie aan dat zij voor het bouwen van flexwoningen eigenlijk ook helemaal niet de voorkeur geven aan locatie Pastoorslaan, of in ieder geval dat zij niet overtuigd zijn dat locatie Pastoorslaan de beste locatie is. De raad voelt kennelijk sturing van het college, sputtert wat tegen en toch wordt het Zanderij-Noord.
In Hillegom hebben we te maken met een sturend college waar de raad geen vat op heeft. Een raad die er voor spek en bonen bij zit. De coalitie doet wat de wethouder wil, de oppositie wordt met elke vraag het bos in gestuurd.
Er is dus op 28 maart 2024 een besluit genomen, waarvan vrijwel alle partijen inclusief de grootste coalitiepartij (8 zetels van de 19) en de tweede coalitiepartij (3 zetels van de 19) aangeven dat Pastoorslaan-zuid niet hun voorkeur heeft, maar er toch voor kiezen omdat het ‘de reservelocatie’ is.
Is dit democratie anno 2024 of is dit Hillegom?
Voor de raad was er dus eigenlijk maar één locatie waaruit gekozen kon worden: Zanderij-Noord.
Kennelijk zijn de belangen erg groot. Welke belangen zijn dat eigenlijk?
Ook de percelen waar de flexwoningen moeten komen staan overigens al vast: de percelen van projectontwikkelaar TGH. Perceel A 8759 voor spoedzoekers en A 8423 voor een AZC. Terwijl de wethouder suggereert dat dit nog goed onderzocht moet worden en dat hierover participatie met omwonenden plaatsvindt.
Als er al iets goed onderzocht gaat worden dan is het dus met een onderzoek waarvan de uitslag al vaststaat.
Bekijk hier de beeldvormende raadscommissie van 15 februari 2024 (waarin adviesbureaus Companen en Kuiper compagnons uitleg geven over hun bevindingen hoeveel er gebouwd moet worden en waar).
Bekijk hier de sheets van de presentatie van de adviesbureaus.
Bekijk hier de commissievergadering van 14 maart 2024 (waarin commissieleden zich buigen over de bevindingen van de adviesbureaus).
Bekijk hier de raadsvergadering van 28 maart 2024 (waarin de raad besluit locatie Zanderij-Noord aan te wijzen als de locatie voor flexwoningen).
De locatie stond al vast, terwijl de raad er – voor de vorm – nog iets over mocht zeggen.
Het formele argument (bijlage stukken vergadering) dat het college deed besluiten Zanderij-Noord voor te stellen als locatie voor flexwoningen:
Het fragment verwijst naar de eerste structuurvisie van Hillegom uit 2008 en in die structuurvisie staat duidelijk dat de reservelocatie onlosmakelijk verbonden is met een opdracht die allang is uitgevoerd, waardoor de status reservelocatie na afronding van de opdracht is komen te vervallen.
De opdracht uit 2006 vloeide destijds voort uit Gebiedsuitwerking Haarlemmermeer-Bollenstreek, een zoekopdracht naar woningbouwlocaties van VORM, De opdracht is gedetailleerd beschreven in de structuurvisie uit 2008. Ook de strenge voorwaarden die verbonden waren aan het eventuele gebruik van locatie Pastoorslaan-zuid.
Wat ook aardig is: in deze argumentatie staat dat gebleken is uit ‘globaal locatieonderzoek’ dat locatie Pastoorslaan Zuid (Zanderij-Noord) de beste locatie is omdat het dicht gelegen is bij voorzieningen in Hillegom en het NS-station. De heer Out van D66 merkte in de vergadering van 28 maart 2024 op dat deze locatie in een gezamenlijke (besloten?) meeting is bepaald, uitsluitend door het feit dat het ‘de reservelocatie’ is, maar nadrukkelijk niet omdat Zanderij-Noord als ‘beter’ werd beoordeeld dan andere locaties die kennelijk in beeld waren.
Oh ja: nog een niet onbelangrijk dingetje. Er staat ook in de argumentatie dat de reservelocatie in 2008 is bepaald op basis van een locatieonderzoek. Eén ding is zeker: de locatie is toen uitsluitend bepaald door politieke druk. Waarna de locatie daarna door Kuiper compagnons deskundig is beschreven als de beste locatie. (Overigens: over deze besluitvorming destijds valt nog veel meer te vertellen, maar dat kan maar beter in dit kader achterwege blijven.)
Bekijk hier de eerste Structuurvisie van Hillegom uit 2008 (definitief geworden mei 2009)
In deze structuurvisie is de reservelocatie Pastoorslaan-zuid (dus Zanderij-Noord) voor het eerst opgenomen. Lees in dit kader vooral hoofdstuk 6 Wonen, pagina 39, 40 en 41.
